Handleiding Startersboog door Jan van der Veen.
Onderstaande ontwerp en beschrijving vormen een prima basis om zelf aan de slag te gaan en kunnen een prima boog opleveren.
Verderop staan enkele mooie resultaten.
Haal bij de houthandel, timmerman of de bouwmarkt een lat van de hierboven aangegeven afmetingen (vergroot plaatje door er op te klikken). Neem wat extra voor het op te lijmen handvat. Houtsoorten kunnen zijn: essen, grenen, esdoorn, iep, hickory, berk, eiken enz. Vooral grenen is lekker goedkoop.
Uiterst belangrijk is dat “de draad” over de volle lengte in de zijkant van de lat te volgen is. Dit zijn vaak donkere lijntjes die de verschillende groeilagen van elkaar scheiden. Zoek de lat zelf uit. Wees kritisch!!
De sterkte van elke lat is verschillend, dus de dikte is een beetje gokken. Begin met ca. 1 a 1,2 cm dik. Liever iets te dik dan te dun, want je kunt altijd nog hout weghalen.
Lijm een aantal lagen op elkaar ter plaatse van het handvat, totdat het hier ongeveer 3 a 3,5 cm dik is. Dit kan met witte watervaste houtlijm. Laat dit minimaal 24 uur goed uitharden.
Rondt dit opgelijmde deel af volgens de schets hier boven. De zijkant is nu klaar.
Nu is de bovenkant, oftewel de rug, aan de beurt. Zaag de hierboven afgebeelde figuur uit (vergroot plaatje). Zorg dat beide zijden exact gelijk zijn, en zeer gelijkmatig smaller worden.
De grove vorm van de boog is nu bijna klaar.
Haal de scherpe kanten van alle hoeken en randen. Rondt het handvat af zodat het lekker in de hand ligt. Pas op dat je het niet verzwakt!
Maak de uiteinden mooi spits, dit maakt de boog sneller. Maar laat ze wel weer zo stevig dat ze tegen een stootje kunnen.
Ook moet je hier een voorziening voor de pees maken. Bij een spitse punt is een inkeping niet verstandig. Dus kun je een verhoging maken.
Nu is de boog klaar om te leren hoe hij mooi moet buigen, het zogenaamde ’tilleren’.
Probeer de nieuwe boog nooit zomaar op te spannen. Je moet hem leren mooi te buigen. Dat wordt tilleren genoemd en gaat als volgt: Maak van een touwtje een tijdelijke, slappe pees. (Zie boven, vergroot plaatje).
Kijk je vader, broer, moeder, opa, oma of wie ook maar lief aan en vraag of ze de boog een klein stukje uittrekken terwijl jij toekijkt. Voor de spiegel of een raam kan ook. Kijk elders op de site voor een “tillerboard” of pijnbank.
Let op: een klein stukje uittrekken!!!!!!
Kijk nu goed of je knikken ziet, waar het dus te veel buigt en kan breken. Merk ze aan op de buik met potlood. Hier moet je afblijven. Meestal zitten ze vlak naast het handvat. Over de rest van de werparm moet je hout wegnemen tot het overal gelijk buigt.
En doe dit op de buik, en elke keer maar weinig! Vijl of schraap en trek dan weer even ver als zonet uit, laat hem 30 seconden wennen en controleer de buiging opnieuw.
Zo ga je door tot je de boog egaal buigt en je hem op kunt spannen met een strakke pees. Dan laat je hem 4 uur gespannen staan zodat het hout aan buigen went.
Daarna ga je steeds in kleine stapjes verder met uittrekken, laten wennen, controleren op knikken en weghalen als het nodig is. Totdat je hem volledig uit kunt trekken.
Trekt je boog te zwaar? maak hem dunner of smaller.
Trekt je boog te licht? kort hem aan beide zijden 1,5 cm in.
DOE RUSTIG AAN, KIJK GOED, bij twijfel niet verder trekken!!
Hier lees je meer over tilleren.
Dan inschieten:
Schiet 25 proefpijlen op halve kracht.
Ontspan de boog en laat ‘m even rusten. Controleer de rug van de boog op eventuele scheurtjes en of er vezels loslaten. Controleer of de buiging nog mooi rond is.
Bouw nu de treklengte rustig aan op in series van 10 pijlen totdat je op volle treklengte staat te schieten.
Ontspan de boog en laat ‘m even rusten. Controleer de rug van de boog op eventuele scheurtjes en of er vezels loslaten. Controleer of de buiging nog mooi rond is.
Functioneert alles nog na een paar honderd pijlen?….Gefeliciteerd!!!
(zo niet….snel overnieuw beginnen.)
Nu kun je de boog mooi af gaan werken met lak en een leren handvat.
Is het gelukt?? Laat wat weten of stuur een foto.
Eenvoudige, goede boog van een grenen lat.
Deze boog kun je maken door bovenstaande handleiding van de Startersboog te volgen. Het is een vereenvoudigde uitvoering omdat er geen handvat opgelijmd en uitgezaagd is. Deze voorbeeldboog is gemaakt van een grenen lat van de bouwmarkt. Het stickertje zit er nog op. Hij trekt ongeveer 30 pond bij 28 inch treklengte. En hij schiet prima!!
Hierboven het eenvoudige schema van de boog, de werparmen lopen vanaf het handvat eenvoudig taps toe. (vergroot plaatje door er op te klikken).
De basis is een grenen lat van 44×18 mm. Maar ook andere maten kunnen natuurlijk voldoen. Veel Bouwmarkten hebben grenen latten. Zoek een lat waarbij de nerven op de brede kant en de draad op de zijkant zo lang mogelijk rechtdoor lopen. In grenen zijn die er genoeg, maar wees kritisch!!
Gebruik de beste brede kant als rug.
Bij het tilleren van de boog het handvat niet te smal en dun maken. Dit deel moet stevig blijven. Het tilleren staat hierboven beschreven of in het aparte hoofdstuk Tilleren.
Het handvat kun je omwikkelen met doek en leer, totdat het lekker in de hand ligt. Waar de pijl langs moet, is het handvat een beetje smaller gemaakt. De nok is ingekeept voor de pees en daaronder omwikkeld met garen ter versteviging. Zwarte verf geeft de nok het aanzien als die van een longbow.
Grenen staat niet te boek als bogenhout. Maar door de boog goed rond te tilleren en door smalle nokken te maken, schiet deze boog verrassend snel. En na een paar maand gebruik is hij nog behoorlijk recht. Voor ongeveer 7 euro heb je een leuke boog, of een goedkope les, kortom: een goede keus om het bogenmaken mee te beginnen!
Laat weten of het gelukt is!!
Reactie van Peter van der Veen:
Het boek Houtkoorts is goed aangekomen en Ruben vindt het prachtig. We hebben een leuke boog gemaakt die verrassend hard schiet! De boog is van grenen (gamma latje) met gewoon sisal pees. Pijl ook grenen (gamma) met houten puntje en 2 veertjes. De boog schiet beter dan een glasfiber boog van de Decathlon (sportwinkel). Ik had niet gedacht dat je zoveel kon halen uit een simpel grenen latje van 4 euro. Het verbaasde me ook dat het niet knapte. Ik heb er inmiddels nog een gemaakt voor mijn 2e zoontje (Victor).
Isdart Rensema
“Het is me gelukt om een grenen flatbow te maken. Ik moet er wel gelijk bij zeggen dat dit niet mijn eerste probeersel was. Ik heb er namelijk ook al een gebroken. Ik had al gezien dat de draad te veel uit het hout liep. Toch maar aan het bouwen geslagen, met negatief resultaat. Al tijdens het tilleren, op een treklengte van ca 50cm, knalde het geheel uiteen. Balen natuurlijk.
Maar ondertussen had ik al een veel betere lat gekocht met een fijne en schitterend parallel lopende structuur. En ook nog eens groter van formaat, namelijk 12mm dik bij 55mm breed. Hiervan heb ik de boog gemaakt die op de foto’s te zien is. Dit keer dus een erg positief resultaat.
Het lastige was alleen dat de lat net te kort was om ook het handvat er uit te fabriceren. Als zuinige Zeeuw vond ik het te duur om nog een lat te kopen, alleen voor het handvat. Dus heb ik een vuren balk gebruikt die toevallig nog in mijn schuur lag. De holle onderkanten aan het handvat zijn gemaakt met een bandschuurmachine. De ronding naar de werparm heb ik afgetekend met behulp van een 28 inch fietsband. Deze bleek de perfecte radius te hebben. Uiteindelijk heb ik de armen van de boog met de schaaf afgeschuind. Daarna alles nog wat afgerond met schuurpapier en de boog was klaar om te tilleren. Dit ging in tegenstelling tot mijn vorige probeersel prima. Hij bleek met gemak een treklengte van 28 tot 30 inch te halen en een treksterkte van ongeveer 25 pond. Heb verder nog een vlaamse pees gedraaid uit aflapgaren die ik van de schoenmaker in Middelburg gekregen had. Als finishing touch is er nog een leren handvat op gemonteerd. Zie hier een perfect werkende boog. Je ontwerp heeft zich dus weer bewezen en ik wilde je hierbij dus ook bedanken voor het verschaffen van de zeer duidelijk te volgen bouwbeschrijving op je site.”
Groet, Idsart Rensma
Peter Schelling
“Deze grenen boog meet van nok tot nok 70 inch. Het is mijn eerste boog en daarom was ik iets te onzeker om het tilleren perfect te doen. Ben er toch mee gaan schieten en heb er een zwakke plek in getrokken. Inmiddels heb ik zelfvertrouwen genoeg om de zwakke plek en het tilleren te corrigeren. Het resultaat is een boog van 30 lbs bij 28 inch.”
Heb je zelf een mooi voorbeeld gemaakt of heb je vragen? Email naar zelfbogenmaken@planet.nl
Je eerste boog maken en starten met een mooie basis? Kijk dan ook eens naar de Doe-het-zelf pakketten.
Houtkoorts. Handboek met alle info en technieken voor het maken van houten bogen netjes op een rij. In begrijpelijke stijl en met veel illustraties.
