Flight shooting is voor de handboogsport als de Formule-1 voor autoliefhebbers. Snelheid en afstand is alles wat telt. Van materiaal, ontwerp, bouwer en schutter wordt het uiterste gevraagd en het experimenteergehalte is hoog. Hieronder voorbeelden en wetenswaardigheden.
Flightboog van Robinia (Leon Loef)
“Deze boog is letterlijk het broertje van mijn vorige robinia recurve want ze zaten naast elkaar in dezelfde staaf. Ik wilde iets meer snelheid uit deze boog halen, dus om te beginnen heb ik hem iets korter gemaakt en de recurves wat verder gebogen. Het originele plan was om uit te komen op 70 pond op 26 inch treklengte. Maar halverwege het tilleren ontstond er een flinke scheur aan de zijkant naast de grote noest die daar zit. Ik had daar al extra breedte gelaten en dat heeft me gered. De scheur is eerst volgegoten met secondelijm en daarna zoveel mogelijk weggeschaafd. Dit leek te werken, maar voor de zekerheid heb ik het trekgewicht iets naar beneden gebracht.
De buik is wederom van het “hollow limb design” (uitgeholde buik). Dit helpt om de massa van de werparmen laag te houden en de compressiekracht op de buik over een groter oppervlak te verdelen. Ook is de buik met hitte behandeld om het hout harder te maken. Daarnaast zijn de tips zo smal mogelijk gemaakt, wat ook veel massa bespaart. Dit is met een recurve een echte uitdaging, omdat iedere imperfectie de balans verstoort en de recurve naar de zijkant wil trekken met het risico dat de pees eraf springt.
Tijdens de flight verschieting bij Linschoten is voor het eerst met deze boog geschoten, met als resultaat 335 meter”.
Specs: 64 inch lang; breedte 47 mm; breedte nok 8 mm; 63#@26″; pees 8 draden Fastflight. Voor meer foto’s zie HIER.
Flightpijl van Lariks (Jan van der Veen)
Flightpijlen moeten een optimum zijn tussen:
– kleine doorsnede tegen luchtweerstand;
– stugheid tegen zwabberen;
– sterkte tegen breken;
– voldoende gewicht tegen ‘doodvallen’;
– gering gewicht voor acceleratie.
Ja dat is nogal wat. Lariks wordt regelmatig genoemd als goed pijlenmateriaal voor bogen met langere treklengte of lichtere trekgewichten. Behoorlijk stug, behoorlijk licht en behoorlijk sterk. In de schuur stond nog een stuk van de vloer die we 20 jaar geleden in huis hebben gelegd. Proberen dus.
In het ontwerp is geprobeerd het zwabberen bij het lossen tegen te gaan. Het achterste deel is zo veel mogelijk op volle dikte gelaten en in de voorste helft is zoveel mogelijk massa bespaard. Tijdens de klap van het lossen, zal de pijl hierdoor hopelijk zo weinig mogelijk doorbuigen en dus minder zwabberen. Of het nu door het hout, het ontwerp, goede afstemming op de boog óf door puur geluk komt, maar tot nu toe vertrekt deze pijl steeds kaarsrecht uit de 35 ponds boog hieronder! Een prachtig gezicht, maar vooral: dat scheelt meters.
Specificaties: 24 inch lang, 7 mm dik, 11 gram gewicht, gelakte rawhide ‘veren’, selfnock en -punt.
Gelamineerde Flightboog (Leon Loef)
Als er iemand weet hoe je zoveel mogelijk snelheid uit een stukje hout perst, is het Leon. Ik zal hem dus zelf maar aan het woord laten:
“Deze boog is speciaal gemaakt voor de 70 pond flight categorie. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk snelheids-bevorderende trucs uit te halen.
Om te beginnen wilde ik een ‘Mollegabet’ ontwerp gebruiken, omdat dit bekend staat om zijn snelheid. Om dit te versterken heb ik het gecombineerd met het ‘reflex/deflex’ principe wat ook bekend staat om zijn snelheid. De reflex in de tips zorgt voor meer spanning, zodat ze dunner en stijver kunnen blijven, met minder massa. De deflex in het handvat zorgt voor soepel uittrekken en belangrijker: minder belasting tijdens het uittrekken, zodat het hout zijn volledige kracht behoudt en geen of minder “set” krijgt.
De boog is korter dan normaal omdat hij niet verder uitgetrokken hoeft te worden dan 26 inch.
Ook de combinatie van het harde ipé op de buik en het veerkrachtige bamboe op de rug staat in bogenbouwers kringen bekend om zijn grote snelheid.
De buik is licht hol geschraapt om ook hier zoveel mogelijk massa te besparen maar wel zoveel mogelijk stijfheid te bewaren. Bij selfbows kan dit erg extreem, maar met gelamineerde bogen kun je misschien niet door je lagen heen schrapen, dit was een experiment.
Verder heb ik het handvat een “z-profiel” gegeven. Dit zorgt ervoor dat de pijl verder in het midden van de boog komt te liggen tijdens het lossen. Dit komt de pijlvlucht en de bijbehorende ‘archers paradox’ enorm ten goede. Hoe rechter en soepeler een pijl uit de boog gaat hoe verder hij kan vliegen.
Dan de uiteinden: de reflex heb ik gemaakt door het ipé dunner te maken en dan een taps latje essen, over een vorm, in de boog te lijmen. Ipé is bijna niet met hitte te buigen, vandaar. Volgende keer lijm ik daar een nog lichtere soort in. De uiteinden zijn in eerste instantie zo smal mogelijk gemaakt, tot het punt dat ze net niet instabiel worden. Daarna heb ik, naar een idee van Jan (zie onder), de zijkanten uitgehold om nog meer gewicht te besparen. Ook met deze boog is voor het eerst geschoten tijdens de flight verschieting van Linschoten, met als resultaat 349 meter.
Specificaties: Materiaal buik Ipé, rug bamboe; basisvorm Mollegabet; 62 inch lang; breedste punt 38 mm; breedte tpv nok 8 mm; 70#@26″; pees 8 draden Fastflight.
Flightboog met Z-handle, Hollow Back en I-tips (Jan van der Veen)
Klinkt die titel even lekker high-tech? Aan de andere kant, het is maar een gewoon stukje Hollandse iep.
Een goede flightboog is een echte sprinter, hij moet zo rap mogelijk versnellen na het lossen. In het algemeen werkt het al heel goed om het buitenste 1/3e deel van de werparm zo smal mogelijk én stijver te maken. Daarmee verkort je wel het buigende deel en bij het tilleren moet je goed oppassen voor set.
In deze boog zijn nog drie dingen geprobeerd om de versnelling te bevorderen. Ten eerste is de rug uitgehold. Zo bespaar je veel massa en blijft de werparm toch stijf….als het heel blijft tenminste! Denk hierbij aan een rolmaat, die kun je ver uitrollen met de bolle kant naar beneden, maar andersom een stuk minder. Hiermee wordt nog geëxperimenteerd. Dat je veel massa bespaart staat wel vast, maar meer tests zijn nodig om te zien hoeveel het in snelheid scheelt.
Ten tweede is de boog voorzien van een zijdelings verdiept handvat. Dan kan een stijvere pijl toch soepel om het handvat heenkomen en recht vertrekken. Stijvere pijlen accelereren beter en een pijlvlucht zonder energieverslindend gezwabber is van ‘levensbelang’. Omdat bij korte, gevoelige bogen de balans tussen de werparmen gemakkelijk verandert, is het handig als je de andere kant als bovenkant kunt kiezen. Vandaar de Z vorm, zodat je weer centershot hebt als je de boog omdraait.
Tot slot zijn de zijkanten van de uiteinden voorzien van groeven, zodat de doorsnede een soort hoofdletter I vormt. Zo bespaar je massa op een plek waar je het echt wilt, met weinig verlies van sterkte en stabiliteit.
De hoofdvorm is ontleend aan het ontwerp van Dan Perry. Hij is iets langer door het verlengde handvat.
Specificaties. Lengte 155 cm n.t.n, breedte 48 mm, breedte nok 6 mm, holte werparmen 6 mm, lengte handvat 15 cm (ipv 10). 35#@23″.
Resultaat tot nu toe met een linnen pees van 5 gram en 10 knopen rugwind: ca 230 mtr met een pijl van Lariks.
Pijl van bamboe (Jan van der Veen)
De basis van deze pijl is een standaard bamboepijl van het merk Tiger, spinewaarde 40-45 lb. Niet perfect recht, maar wel dikwandig, zodat je hem taps toe kunt laten lopen (taperen). Essen inserts zijn ingelijmd in nok en punt om splijten te voorkomen. Een standaard plastic nok (experimentje buiten klasse) is op de ruwe schacht aangebracht en daarna samen met de schacht getaperd. De punt is gemaakt van een ingelijmd schroefje, waarvan het schroefdraad grotendeels is weggeschuurd.
De rode lak vergemakkelijkt het terugvinden en is door het gladschuren weer deels vervaagd. Algehele afwerking met een knetterharde parketlak.
Resultaat: Lengte 26″; Gewicht 18 gram; ∅midden 7,5 mm; Balanspunt in midden; Veren van gelakt rawhide; Spine 45 lb. Niet super licht dus, maar behoorlijk stijf en met rechte vlucht, en dat laatste telt!!
